Tin đồn vỡ đập lúc lũ lên lan khắp thôn Vạn Lộc (xã Hòa Mỹ, tỉnh Đắk Lắk) đã gây hoảng loạn trong dân cư và để lại hậu quả đau xót cho một gia đình: ba đứa trẻ “bỗng thành mồ côi cha mẹ”. Tuy nhiên, điều đáng nói là cơ quan chức năng khẳng định đây là tin đồn thất thiệt, không có dấu hiệu vỡ đập.
Tin đồn lan truyền bất chấp thực tế
Khoảng 22 giờ ngày 20/11, khi nước lũ đang rút dần, thông tin “vỡ đập” tại khu vực xóm Mới, thôn Vạn Lộc bắt đầu lan truyền. Theo người dân như chị Đặng Thị Mỹ Diệp, cả xóm “thất kinh” khi nghe tin, nhiều hộ tháo chạy lên chỗ cao vì sợ đập vỡ.
Sự hoảng sợ khi đó chủ yếu khởi nguồn từ tin đồn chứ không dựa trên bằng chứng về hư hỏng công trình đập. Qua điều tra, các cơ quan chức năng chưa ghi nhận vết nứt, hư hỏng nào trên đập hoặc báo cáo sự cố đập vỡ tại khu vực này.
Xem thêm vụ việc Hồ thủy điện xả lũ trong mưa lũ miền Trung: “Ai cũng đúng” và áp lực trách nhiệm
Trong lúc hỗn loạn, gia đình anh Phan Văn Thôi (51 tuổi) và vợ chị Phạm Thị Như Thùy (40 tuổi) vượt lũ để thoát lên nơi cao, cùng với con út Phạm Chí Công (10 tuổi). Khi chạy qua cầu Bến Đình, chiếc cầu bất ngờ gãy do nước lũ, xe máy lao xuống và cả hai cha mẹ mất tích.
Cậu bé Công may mắn biết bơi, bám vào cành cây kêu cứu giữa dòng nước xiết. Người dân gần đó đã phát hiện tiếng kêu khoảng vào lúc nửa đêm (khoảng 0h ngày 21/11) và cứu được em.
Sáng hôm sau, thi thể của anh Thôi và chị Thùy được tìm thấy cách hiện trường khoảng 10 mét.
Ba đứa trẻ đột nhiên mồ côi
Vợ chồng anh Thôi còn hai con lớn, hiện đang học đại học: Phan Tiến Thịnh (sinh viên năm 4 Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM) và Phan Tấn Phú (năm 2 Đại học Lạc Hồng). Cả hai kể rằng cha mẹ luôn rất kỳ vọng vào việc học hành của các con.
Với sự ra đi đột ngột của cha mẹ, Thịnh và Phú bày tỏ nỗi đau, nhưng cũng quyết tâm tiếp tục học vì đó là di nguyện của cha mẹ. “Cha mẹ lúc còn sống luôn mong chúng tôi học thành tài”, Thịnh chia sẻ.
Ông Lê Văn Tài – trưởng thôn Vạn Lộc – bày tỏ sự phẫn nộ với tin đồn thất thiệt: “Tin sai sự thật gây hoang mang, đẩy gia đình vào thảm kịch, ai chịu trách nhiệm cho ba cháu nhỏ?”
Xem thêm vụ việc Cập nhật 23/11: Hơn 100 người chết và mất tích, Đắk Lắk thiệt hại nặng nề nhất
Trường hợp này là minh chứng rõ ràng cho một vấn đề nghiêm trọng: trong bối cảnh thiên tai, tin đồn lan nhanh có thể trở thành mồi cho hoảng loạn, khiến người dân đưa ra quyết định sai lầm, di chuyển nguy hiểm giữa đêm lũ cao.
-
Việc lan truyền thông tin vỡ đập – mặc dù chưa được xác minh – đã ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi người dân.
-
Khi hoảng loạn, con người dễ đưa ra quyết định bốc đồng, như bỏ nhà di chuyển vào đêm, dẫn đến rủi ro cao hơn.
-
Truyền thông chính thống cần can thiệp nhanh chóng, xác minh và công bố thông tin để trấn an dân – thay vì để tin đồn chiếm đóng cảm xúc cộng đồng.
Khuyến nghị & giải pháp
Để hạn chế nguy cơ tương tự lặp lại, các chuyên gia và cộng đồng đưa ra các khuyến nghị:
-
Cơ quan chức năng cần chủ động thông tin
-
Thiết lập đường dây nóng, ứng dụng thông báo dân sự và các kênh truyền thông địa phương khi sự kiện nguy hiểm (như mưa lũ hoặc nguy cơ công trình thủy lợi) xuất hiện.
-
Cảnh báo giả – như vỡ đập – phải được kiểm tra và phản hồi chính thức nhanh.
-
-
Tuyên truyền, đào tạo cho người dân
-
Giáo dục kỹ năng ứng phó thiên tai: khi nào di chuyển, đi đâu, làm thế nào để sơ tán an toàn.
-
Hướng dẫn cách phân biệt tin đáng tin cậy với tin đồn.
-
-
Hỗ trợ tâm lý và an sinh
-
Những gia đình chịu thiệt hại do tin đồn hoặc do lũ – như ba cháu nhỏ mồ côi – cần được chăm sóc về tinh thần, vật chất.
-
Xây dựng mạng lưới tình nguyện viên, đội cứu hộ tại địa phương, khuyến khích cộng đồng hỗ trợ người dễ tổn thương.
-
-
Nâng cấp hạ tầng, an toàn dân cư
-
Kiểm soát và kiểm tra cầu đường nhỏ ở vùng lũ để đảm bảo an toàn trong trường hợp người dân di chuyển.
-
Đánh giá lại các công trình thủy lợi, đập nước, hạ tầng thoát lũ để giảm thiệt hại khi có lũ lớn.
-
Xem thêm các tin tức hữu ích tại Fanpage Tin nóng hổi và hóng biến nhanh tại Tin trong ngõ
Một tin đồn sai lệch giữa lúc mưa lũ không chỉ gây hoảng loạn, mà thực sự đã dẫn đến một bi kịch gia đình: mất mát cha mẹ và ba đứa trẻ bỗng chốc trở thành mồ côi. Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta rằng, trong khủng hoảng thiên tai, sự thật và thông tin kịp thời có giá trị cứu người ngang với công tác cứu hộ, cứu lũ.
Việc quản lý thông tin, hỗ trợ cộng đồng và củng cố hạ tầng an toàn là yếu tố không thể thiếu nếu muốn giảm thiệt hại không chỉ về người mà còn về tinh thần trong mỗi đợt thiên tai.
