Lũ trong 12 giờ qua tại nhiều địa phương từ Trung Trung Bộ đến Nam Bộ đã bước vào giai đoạn cao điểm đợt mới, khi nước trên các sông miền Trung vượt đỉnh năm 1986 và 1993, trong khi hồ thủy điện lớn nhất miền Nam đồng loạt tăng cường xả điều tiết để bảo đảm an toàn công trình. Tình hình buộc nhiều địa phương phải trắng đêm sơ tán dân, triển khai lực lượng ứng trực 24/24.
Lũ vượt đỉnh lịch sử, nhiều nơi sơ tán xuyên đêm
Theo ghi nhận từ cơ quan khí tượng và chính quyền các địa phương, mưa lớn kéo dài khiến mực nước trên nhiều sông ở Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên dâng nhanh, có nơi vượt đỉnh lịch sử từng được ghi nhận trong các năm 1986 và 1993.
Nước lên quá nhanh trong đêm 19–20/11 đã khiến hàng loạt khu dân cư vùng trũng bị chia cắt. Chính quyền các địa phương phải huy động lực lượng công an, quân đội, dân quân cùng ca nô chuyên dụng để di dời người dân. Nhiều hộ sống ven sông, vùng hạ lưu đập dâng, đập thủy lợi được yêu cầu rời khỏi nhà ngay trong đêm để tránh nguy hiểm.
Lực lượng cứu hộ cho biết điểm đáng lo ngại nhất là tốc độ nước dâng, nhiều nơi chỉ trong vài giờ đã tăng thêm hàng chục centimet, gây ngập sâu đường giao thông, trường học, trạm y tế.
Xem thêm vụ việc Lời khai lươn lẹo của Thùy Tiên nhằm giảm bớt trách nhiệm trong vụ án kẹo Kera (Xem video)
Hồ thủy điện lớn nhất miền Nam tăng mạnh lưu lượng xả lũ
Song song với diễn biến ở miền Trung, khu vực Nam Bộ cũng chịu áp lực điều tiết nước. Theo thông tin từ đơn vị quản lý, hồ thủy điện lớn nhất miền Nam đã phải tăng cường xả nước xuống hạ du, với lưu lượng có thể lên đến 1.400 m³/s tùy vào diễn biến thực tế.
Việc tăng xả được nhận định là cần thiết để đảm bảo an toàn đập trước lượng nước đổ về lớn do mưa kéo dài ở thượng nguồn. Tuy nhiên, dòng chảy mạnh xuống hạ du có khả năng khiến một số khu vực ven sông bị ảnh hưởng, đặc biệt là vùng sản xuất nông nghiệp, khu dân cư thấp trũng.
Chính quyền các tỉnh miền Đông Nam Bộ đã phát đi thông báo khẩn, yêu cầu người dân hạ du theo dõi sát thông tin, di chuyển người và tài sản lên vị trí cao nếu cần thiết. Các đội xung kích phòng chống thiên tai được bố trí trực 24/24 nhằm ứng phó với mọi tình huống.
Xem thêm vụ việc Tân Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Trung có lợi thế đặc biệt gì?
Tổ hợp rủi ro thủy văn: lũ miền Trung – xả hồ Nam Bộ – triều cường đô thị
Dù hai khu vực cách xa nhau hàng trăm km, nhưng các hiện tượng thủy văn lần này có sự liên quan về mặt quy luật.
-
Miền Trung: mưa cực đoan gây nước lên nhanh – phản ánh tác động của biến đổi khí hậu và chu kỳ ENSO trung tính.
-
Nam Bộ: hồ chứa đầy – mưa kéo dài – xả tràn tăng; đây là hệ quả gián tiếp của các tổ hợp thời tiết nhiệt đới kéo dài nhiều ngày.
-
Các đô thị lớn: triều cường tăng, nền đất thấp → nguy cơ ngập đồng thời.
Xem thêm các tin tức hữu ích tại Fanpage Tin nóng hổi và hóng biến nhanh tại Tin trong ngõ
Việc các hệ thống thủy văn ở cả hai miền đều chịu sức ép cho thấy rõ sự mong manh của cơ sở hạ tầng trước biến đổi khí hậu. Một số chuyên gia nhận định Việt Nam cần xây dựng lại các mô hình dự báo dựa trên dữ liệu cập nhật, thay vì dựa vào chuỗi lịch sử vốn đang trở nên lạc hậu.
Các chuyên gia nhận định đợt lụt lần này nguy hiểm hơn nhiều đợt gần đây do sự kết hợp đồng thời của ba yếu tố: Mưa lớn trên diện rộng ở cả miền Trung và Nam Bộ; Nước từ thượng nguồn đổ về mạnh và nhiều hồ thủy lợi, thủy điện phải tăng xả để bảo đảm an toàn công trình.
Riêng ở hạ lưu các tỉnh Nam Bộ, triều cường cũng đang có dấu hiệu tăng, tạo áp lực kép lên hệ thống thoát nước đô thị.
Tác động kinh tế – xã hội sau lũ: Không chỉ là ngập lụt
Thiệt hại thường được tính bằng con số ngập và sạt lở, nhưng đợt xả hồ lần này có thể tạo ra những tác động sâu hơn:
- Nông nghiệp: vùng trũng miền Trung và hệ thống ruộng ven sông Nam Bộ có thể bị ngập dài ngày, ảnh hưởng mùa vụ đông xuân;
- Giao thông: nhiều tuyến quốc lộ qua miền Trung đã bị chia cắt tạm thời, ảnh hưởng chuỗi vận tải Bắc – Nam;
- Năng lượng: việc xả hồ làm giảm khả năng tích nước, có thể ảnh hưởng đến phát điện trong mùa khô 2026.
- Đô thị hóa và rủi ro thiên tai: tốc độ bê tông hóa mặt đất làm giảm khả năng “thấm nước”, khiến ngập lụt nặng hơn.
Trước diễn biến phức tạp, các cơ quan chuyên môn khuyến cáo người dân: Không đi qua vùng nước chảy xiết, khu vực đang ngập sâu; Chủ động cắt điện trong nhà khi nước dâng; Sẵn sàng sơ tán khi có yêu cầu từ chính quyền.
Các địa phương tiếp tục rà soát phương án bảo đảm an toàn đập, hồ chứa và khu vực hạ du; đồng thời chuẩn bị lương thực, nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân phải sơ tán dài ngày.
